ویژگی های اساسی یک پروژه بلاک چین چیست و به چه سیستمی می توان نام بلاک چین را چسباند.در این مقاله سه ویژگی اساسی بلاک چین را مورد بررسی قرار می دهیم.
سه رکن فناوری بلاک چین
سه ویژگی اصلی فناوری بلاکچین که به محبوبیت او کمک کردهاند، به شرح ذیل هستند:
- تمرکززدایی
- شفافیت
- تغییرناپذیری
رکن ۱: تمرکززدایی
قبل از ظهور بیتکوین و بیتتورنت ما بیشتر از خدمات متمرکز استفاده میکردیم. دلیلش خیلی ساده است. شما یک واحد متمرکز دارید که همۀ دادهها را ذخیره کرده است و فقط باید با این واحد وارد تعامل شوید تا بتوانید اطلاعاتی که لازم دارید را به دست آورید.
مثال دیگری از سیستمهای متمرکز، بانکها هستند. آنها همۀ پولهای شما را ذخیره میکنند و تنها روشی که با آن میتوانید به فرد دیگری پول بدهید، از طریق مداخله و واسطهگری یک بانک است.
مدل سنتی کلاینت-سِرور مثالی عالی از این مورد است که تصویری از آن را مشاهده میکنید:
وقتی در گوگل چیزی را سرچ میکنید، یک پیام پرس و جو به سِرور ارسال میکنید و او سپس اطلاعات مربوطه را به شما ارسال خواهد کرد. این ساختار، ساختار سادۀ کلاینت-سِرور است. هرچندکه سیستمهای متمرکز چندین سال است که به خوبی برای ما کار کردهاند ولی یکسری آسیبپذیریهایی نیز دارند:
- اولاً، چون متمرکز هستند، لذا تمام دادهها در یک نقطه ذخیره میشوند. این ویژگی باعث میشود که هکرهای توانا به راحتی به نقاط هدف دسترسی پیدا کنند.
- وقتی سیستم متمرکز درگیر آپگرید یک نرم افزار میشود کل سیستم متوقف خواهد شد.
- اگر واحد متمرکز به هر دلیلی خاموش شود چه اتفاقی میافتد؟ در این صورت هیچکس به اطلاعاتی که سیستم پردازش میکند، دسترسی نخواهد داشت.
- بدترین سناریوی موردی: اگر این واحد فاسد و بدخواه شود، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ اگر چنین شود، تمام اطلاعات داخل بلاکچین به خطر خواهند افتاد.
در این صورت، اگر ما این واحد متمرکز را کنار بگذاریم چه اتفاقی خواهد افتاد؟
در یک سیستم غیرمتمرکز، اطلاعات فقط توسط یک واحد ذخیره نمیشوند. در واقع، تمام افراد موجود در شبکه صاحب اطلاعات هستند.
در یک شبکۀ غیرمتمرکز، اگر بخواهید با دوست خود وارد تعامل شوید، میتوانید این کار را مستقیماً بدون دخالت شخص ثالث انجام دهید. این ایدئولوژی، ایدئولوژی اصلی بیتکوینها است. فقط و فقط خودتان مسئول پولتان هستید. میتوانید پولتان را به هر کسی که دوست دارید بدون دخالت بانک ارسال کنید.
رکن ۲: شفافیت
یکی از جالبترین مفاهیم مربوط به فناوری بلاکچین که به درستی تعبیر نشده است، شفافیت آن میباشد. برخی از افراد معتقدند که بلاکچین حریم خصوصی شما را حفظ میکند، در حالیکه برخی دیگر میگویند بلاکچین شفاف است. به نظر شما چرا این چنین است؟
خُب… هویت فرد از طریق رمزنگاری پیچیده مخفی میماند و فقط از طریق آدرس عمومی آنها برملا خواهد شد. بنابراین، اگر به دنبال تاریخچۀ تراکنش فرد باشید، عبارت باب یک BTC ارسال کرده است را مشاهده نخواهید کرد بلکه با این عبارت مواجه خواهید شد:
۱ MF1bhsFLKBzzz9vpFYEmvwT2TbyCt7NZJ sent 1 BTC
اسنپشات زیر که در مورد تراکنشهای اتریوم است، به شما نشان خواهد داد که منظور من چیست:
بنابراین، ضمن حفظ هویت واقعی فرد، شما تمام تراکنشهایی که از طریق آدرس عمومی او انجام شده است را مشاهده خواهید کرد. این سطح شفافیت هرگز در سیستمهای مالی قبلی وجود نداشته است. این سیستم سطح بیشتری از مسئولیتپذیری را اضافه کرده است که مورد نیاز برخی از بزرگترین موسسات موجود میباشد.
اگر بخواهیم فقط از دیدگاه کرایپتوکارنسی یا همان ارز دیجیتال صحبت کنیم، باید بگوییم که چنانچه آدرس عمومی یکی از این شرکتهای بزرگ را بدانید به راحتی میتوانید آن را در یک مرورگر جستجو کنید و تمام تراکنشهایی که این شرکتها انجام دادهاند را مشاهده نمایید. این ویژگی باعث میشود که این شرکتها صادق باشند، چیزی که تا قبل از این هرگز به آن فکر هم نمیکردند. با این حال، این مورد بهترین مورد کاربردی نیست. ما صد درصد مطمئنیم که اکثر این شرکتها با استفاده از ارز دیجیتال معامله نمیکنند و حتی اگر این کار را انجام دهند تمام تراکنشهای خود را با ارز دیجیتال انجام نمیدهند. با این حال، اگر فناوری بلاکچین وارد زنجیرۀ تامین این شرکتها شود، چه اتفاقی میافتد؟
خیلی راحت متوجه خواهید شد که چرا چیزی شبیه بلاکچین میتواند این قدر برای صنعت تامین مالی یا همان فاینانس مفید باشد؟
رکن ۳: تغییرناپذیری
تغییرناپذیری در مورد فناوری بلاکچین بدین معناست که وقتی چیزی وارد بلاکچین شد دیگر نمیتوان آن را تحریف کرد.
میتوانید تصور کنید که این چقدر در مورد موسسات مالی میتواند ارزشمند باشد؟ اگر افراد بدانند که دیگر نمیتوانند با دفاتر حسابداری کاری بکنند و با حسابهای یک شرکت وَر بروند، تصور کنید جلوی چه تعداد اختلاس گرفته خواهد شد!. دلیل اینکه چرا بلاکچین میتواند این کار را انجام دهید به تابع درهمساز رمزنگارانۀ بلاکچین برمیگردد. هشینگ به زبان ساده یعنی دریافت رشتۀ ورودی با هر طولی و ارسال خروجی با یک طول ثابت. در مورد ارزهای دیجیتال مانند بیتکوین، تراکنشهای به عنوان ورودی در نظر گرفته میشوند که دستخوش الگوریتم هشینگ میشوند (بیتکوین از SHA-256 استفاده میکند) که این الگوریتم خروجی با طول ثابت بیرون میدهد. اجازه دهید توضیح دهیم که فرآیند هشینگ چگونه کار میکند. ما تصمیم داریم ورودیهای خاصی را وارد کنیم. برای این تمرین، قصد داریم از SHA-256 (الگوریتم هشینگ ایمن ۲۵۶) استفاده کنیم.
همانطور که مشاهده میکنید، در مورد SHA-256 مهم نیست که ورودی شما چقدر بزرگ یا کوچک است، طول خروجی همیشه ثابت و مساوی با ۲۵۶ بیت است. این زمانی مهم میشود که با حجم بالایی از دادهها و تراکنشهای سر و کار دارید. لذا در اصل به جای اینکه دادههای ورودی را به خاطر آورید که حجم آنها میتواند خیلی بالا باشد، کافیست فقط هَش را به خاطر آورید و پیگیری کنید. تابع هشینگ یا درهمساز رمزنگارانه یک کلاس خاص از توابع هَش است که با داشتن ویژگیهای مختلف برای رمزنگاری ایدهال است. ویژگیهای خاصی وجود دارند که تابع درهمساز رمزنگارانه باید از آنها برخوردار باشد تا بتواند ایمن باشد. این ویژگیها به طور مفصل در راهنمای ما راجع به هشینگ آورده شدهاند، میتوانید به آنجا مراجعه کنید.
فقط یک ویژگی وجود دارد که میخواهیم فعلاً بر آن تمرکز کنیم. اثر بهمنی.
اثر بهمنی یعنی چه؟
حتی اگر یک تغییر کوچک در ورودی خود ایجاد کنید، تغییراتی که در هَش دیده میشوند، خیلی بزرگ خواهند بود. اجازه دهید این را با استفاده از SHA-256 آزمایش کنیم:
اثر بهمنی را مشاهده کردید؟ هرچندکه فقط اولین حرف الفبای ورودی را تغییر دادید، ولی نگاه کنید این تغییر چه تاثیری بر هَش خروجی گذاشته است. حال، بیایید برگردیم به نقطۀ قبلی خودمان یعنی زمانی که به دنبال معماری بلاکچین بودیم. آنچه که گفتیم، بدین صورت است:
بلاکچین یک لیست پیوسته است که حاوی دادهها و یک اشارهگر هش است که به بلوک قبلی خود اشاره میکند و لذا یک زنجیره میسازد. اشارهگر هَش چیست؟ اشارهگر هش شبیه یک اشارهگر است، با این تفاوت که به جای اینکه فقط حاوی آدرس بلوک قبلی باشد حاوی هَش دادههای داخل بلوک قبلی نیز است. همین تغییر جزئی خیلی کوچک است که بلاکچینها را اینقدر به طور باورنکردنی مطمئن و راهگشا ساخته است.
یک لحظه تصور کنید یک هکر به بلوک ۳ حمله کرده و سعی دارد دادهها را تغییر دهد. به خاطر ویژگیهای توابع درهمساز یا هش است که یک تغییر خیلی جزئی در دادهها هش را به طور جدی تغییر خواهد داد. این بدین معناست که هرگونه تغییر جزئی در بلوک ۳، هشی که در بلوک ۲ ذخیره شده است را تغییر خواهد داد و این نیز موجب تغییر دادهها و هش بلوک ۲ خواهد شد و این تغییرات نیز موجب تغییر بلوک ۱ و الی آخر خواهند شد. این کار زنجیره را کاملاً تغییر خواهد داد که غیرممکن است. این ویژگی همان ویژگی تغییرناپذیری بلاکچینها است.
