نحوه استفاده از قرارداد آتی کالا برای پوشش ریسک
قرارداد آتی کالا (commodity) یا همان قراردادهای Future، محبوب ترین نوع دارایی مورد استفاده برای پوشش ریسک هستند. اگر بخواهیم دقیق صحبت کنیم، خطر سرمایه گذاری را هیچگاه نمی توان از بین برد، اما تاثیر آن را می توان کاهش داد. دهه هاست که از طریق قرارداد های آتی بین دو شرکت کننده، ریسک سرمایه گذاری را پوشش می دهند. کشاورزان و مصرف کنندگان بصورت متقابل بر سر قیمت محصولات اساسی مثل برنج و گندم با شرط پرداخت در آینده به توافق می رسیدند. کالاهایی مثل قهوه به داشتن قراردادهای معاملاتی-تبادلی استاندارد معروف اند که به سال 1882 بر میگردد.
بیایید به چند نمونه از بازارهای آتی و چشم انداز بازده آنها و خطرهای آن نگاهی بیندازیم.
بمنظور ساده کردن موضوع، ما برای هر کالا، یک واحد از آن را فرض می کنیم، حال این یک واحد می تواند یک بوشل ذرت، یک لیتر آب پرتغال، یا یک تن شکر باشد. بیایید کشاورزی را در نظر بگیریم که انتظار دارد تا یک واحد سویا را در دوره زمانی شش ماهه به مرحله فروش برسد. در حال حاضر، قیمت هر واحد سویا 10 دلار است. بعد از محاسبه هزینه ی کاشت و سود مورد انتظار، کشاورز می خواهد تا هر واحد سویای آماده فروش را با قیمت حداقلی 10.1 دلار بفروشد. کشاورز نگران این است که عرضه بیش از حد کالا یا سایر عوامل غیر قابل کنترل، قیمت محصول را در آینده کاهش دهد و موجب ضرر او شود.
مولفه ها:
- از کشاورز انتظار میرود تا از قیمت (حداقل 1 دلاری) محصول خود محافظت کند.
- این حفاظت از قیمت، برای مدت زمان مشخصی (6 ماه) مورد نیاز است.
- مقدار ثابت است: کشاورز می داند که در این دوره زمانی، او یک واحد سویا تولید می کند.
- هدف او پوشش ریسک (حذف ریسک/ ضرر) است، نه سوداگری برای کسب سود بیشتر.
قراردادهای آتی با توجه به ویژگی هایی که دارند، مناسب مولفه های بالا هستند:
- میتوان بمنظور ثابت کردن قیمت محصول در آینده، انها را خرید و فروش کرد.
- این قراردادها برای دوره زمانی خاصی هستند و سپس منقضی می شوند.
- کمیت قراردادهای آتی ثابت است.
- موجب پوشش ریسک می شوند.
فرض کنید که امروز برای یک واحد از سویا، یک قرارداد آتی شش ماهه با قیمت 10.1 دلار وجود دارد. کشاورز می تواند با فروش این قراردادهای آتی، از دارایی خود در برابر خطر های موجود حفاظت کند.
سازوکار این روش برای تولید کننده چگونه است؟
اگر قیمت سویا در این بازه شش ماهه به 13 دلار برسد، کشاورز متحمل ضرری 2.9 دلاری خواهد شد. او می توانست محصول خود را به قیمت 13 دلار در بازار بفروشد، اما بدلیل انعقاد قراردادهای آتی، قیمت فروش خالص آن 13 – 2.9 یعنی 10.1 دلار است.
اگر قیمت سویا همان 10 دلار باقی بماند، کشاورز به میزان 0.1 دلار از قراردادهای آتی سود برده است و قیمت فروش خالص محصول او 10.1 دلار خواهد بود.
اگر قیمت هر واحد سویا به 7.5 دلار کاهش پیدا کند، کشاورز سودی 2.6 دلاری از قراردادهای آتی می برد. او محصولی 7.5 دلاری را با قیمت فروش خالص 10.1 دلار خواهد فروخت.
در هر سه مورد بالا، کشاورز قادر است تا بوسیله ی قراردادهای آتی از قیمت فروش دلخواه خود محافظت کند. محصول واقعی به قیمت روز بازار فروخته می شود اما این نوسانات قیمتی بوسیله ی قراردادهای آتی بر روی کشاورز تاثیری نمی گذارد.
پوشش ریسک بدون هزینه و ریسک نیست. فرض کنید که در مورد اول که قیمت سویا به 13 دلار رسید، کشاورز از قراردادهای آتی استفاده نمی کرد. آن وقت او با فروش محصول خود به قیمت 13 دلار، به ازای هر واحد، 2.9 دلار سود می کرد. اما بخاطر قرارداد آتی، او این مقدار سود را از دست داد. از طرف دیگر، شرایط می توانست در حالت سوم برای او وخیم شود. در صورتی که او قرارداد آتی نداشت، آنگاه مجبور بود تا محصول خود را با قیمت 7.5 دلار بفروشد و بدین شکل، متحمل ضرری 2.6 دلاری میشد. اما در تمام موارد، او می تواند به پوشش ریسک دلخواه خود دست یابد.
سازوکار این روش برای مصرف کننده چگونه است؟
حال فرض کنید که یک شرکت تولید کننده ی روغن سویا به یک واحد سویا در یک بازه زمانی شش ماهه نیاز دارد. این شرکت نگران افزایش قیمت سویا در آینده نزدیک است. این تولید کننده می تواند قرارداد آتی را برای سویا خریداری کند و قیمت را در میزان دلخواه خود، یعنی همان 10.1 دلار نگه دارد.
اگر قیمت سویا به 13 دلار برسد، خریدار قرارداد آتی به میزان 2.9 دلار سود می برد. این خریدار، محصول 13 دلاری بازار را به قیمت 10.1 دلار می خرد که منجر به قیمت خرید خالص -10.1 دلار می شود (علامت منفی نشان دهنده خروجی خریدار است).
اگر قیمت سویا همان 10 دلار باقی بماند، خریدار در اثر خرید قرارداد آتی، ضرری 0.1 دلاری می کند. او محصول 10 دلاری بازار را با قیمت خرید خالص -10.1دلار، خریداری کرده است.
اگر قیمت سویا به 7.5 دلار کاهش یابد، خریدار قرارداد آتی متحمل ضرری 2.6 دلاری خواهد شد. او محصول 7.5 دلاری بازار را به قیمت 10.1 دلار می خرد که به قیمت خرید خالص -10.1 دلار منجر می شود.
در تمام موارد بالا، تولید کننده روغن سویا می تواند با استفاده از قرارداد آتی، به قیمت خرید دلخواه خود دست یابد. بدین وسیله، نوسانات قیمت را می توان بوسیله ی قرارداد های آتی از بین برد.
ریسک های قرارداد آتی commodity
با استفاده از قراردادهای آتی مشابه با قیمت، مقدار و سررسیدی مشابه، الزامات پوشش ریسک هر دو طرف، یعنی هم کشاورز (تولید کننده) و هم تولید کننده روغن سویا (مصرف کننده) برآورده می شود. هر دوی آنها توانستند قیمت دلخواه خود برای خرید یا فروش کالا در آینده را محفوظ نگه دارند.
هر دوی آنها می توانند بطور متقابل، با یکسری شاخص های تعریف شده موافقت کنند و قراردادی را امضاء کنند که از آن راضی باشند (قرارداد آتی). تبادلات آتی با شرایط خریدار و فروشنده تطبیق می شود، تعیین قیمت را ممکن میسازد و قراردادها را به حالت استاندارد در می آورد، و هر دو طرف را از ریسک موجود دور می کند که این از ویژگی های مهم قراردادهای آتی دوجانبه است.
چالش های قرارداد آتی کالا
- پرداخت پول به دلال سهام جهت هزینه های حقوقی و تضمین در مقابل ضرر احتمالی ضروریست.
- ممکن است حسابی با ارزش منصفانه مورد نیاز شود.
- در برخی موارد، استفاده از قرارداد های آتی می تواند موجب از بین رفتن پتانسیل کسب سود بیشتر شود. قرارداد های آتی در سازمان های بزرگ، مثل سازمان هایی که چند صاحب دارند یا آنهایی که در بازار سهام ثبت شده اند، می تواند موجب استنباط های متفاوت شود. برای مثال، سهام داران یک شرکت تولید شکر ممکن است بخاطر افزایش قیمت شکر در سه ماهه آخر سال، انتظار سود بیشتری را داشته باشند، اما زمانی که نتایج سه ماهه آخر نشان داده شود، آنها نا امید می شوند، چون سود مد نظر آنها بخاطر پوشش ریسک شرکت حاصل نشد.
- اندازه و ویژگی های قرارداد ممکن است همیشه بطور کامل مناسب در پوشش ریسک گنجانده نشود. برای مثال، یک قرارداد آتی قهوه عربیکا، 17 تن از این قهوه را پوشش می دهد که ممکن است برای تطبیق با الزامات پوشش ریسک تولید کننده یا مصرف کننده، بسیار بزرگ یا نامناسب باشد. در این مورد در صورتی که قراردادهای کوچک در دسترس بودند، مورد بررسی و امتحان قرار می گرفتند.
- قرارداد های آتی استاندارد ممکن است همیشه با ویژگی های فیزیکی کالا تطابق نداشته باشند، که در این صورت موجب مغایرت پوشش ریسک می شوند. کشاورزی که گونه دیگری از قهوه را پرورش می دهد، ممکن است برای پوشش ریسک محصول خود، قرار آتی نیابد و مجبور شود تا تنها قراردادهای مربوط به قهوه عربیکا یا ربوستا را منعقد کند. در زمان سررسید، قیمت فروش واقعی او ممکن است از پوشش ریسک موجود از قراردادهای عربیکا یا ربوستا متفاوت باشد.
- در صورتی که بازار قرارداد آتی کارآمد نباشد و بخوبی تنظیم نشود، سوداگران می توانند بر بازار چیره شوند و قیمت های آتی را بشدت تحت تاثیر قرار دهند، و منجر به اختلاف قیمت در ورود و خروج از معامله شوند که این امر پوشش ریسک را بی اثر می کند.
کلام پایانی در مورد قرارداد آتی کالا
با حضور دارایی های جدید در بازار تبادلات محلی، ملی و بین المللی، اکنون پوشش ریسک برای همه چیز ممکن شده است. اختیارات معاملات کالا اکنون جایگزینی برای آن دسته از قراردادهای آتی هستند که می توان از آنها برای پوشش ریسک استفاده کرد. بمنظور حصول اطمینان از برآورده شدن نیازهای شما، باید هنگام ارزیابی اوراق بهادار دقت کافی را داشته باشید. بخاطر داشته باشید که پوشش دهندگان ریسک نباید فریب کسب سودهای آنچنانی را بخورند. سنجش دقیق و تمرکز بر روی این کار می تواند نتیجه ی دلخواه شما را رقم بزند.
برای مطالعه بیشتر می توانید به این مقاله ها مراجعه کنید.
